Satoe
)
Inleiding · April · Mei · Juni · Juli · Augustus · Filmpjes en links
INLEIDING
Satoe is een vrolijk teefje van 18 maanden en is altijd in voor spelen en/of eten. Ze is erg wendbaar en flexibel en kan ook geweldig door de bossen racen zonder zichzelf te verwonden. Ze heeft overal zin in en weet als een kind niet van ophouden.
Aan de andere kant staat ze niet erg stabiel. Het lijkt alsof ze altijd in beweging is. Bij stilstand staan de vier poten niet stevig onder het lijf, maar zijn er altijd één of twee "in beweging" en staat ze dus niet écht op die poten: ze staat "licht".
Ook loopt Satoe al sinds tijden met erg gestrekte voorpoten (zoals een dressuurpaard zou lopen). In eerste instantie lijkt het "mooi gestrekt", maar toch klopt het volgens ons niet.
APRIL
Begin april merken we dat Satoe echt niet goed loopt… Wat zien we?
Bij snuffelen vouwt ze soms het onderste gedeelte van haar poot dubbel en vergeet ze deze weer te strekken zodat ze weer op haar voet staat: ze zet zich af vanaf haar dubbelgevouwen poot ("dubbel-treden").
We hebben het idee dat ze begint te slepen met haar poten, wat Op 9 april tijdens een wandeling op het strand bevestigd wordt: we zien duidelijke sleepsporen van de achterpoten in het zand.
Op 14 april is ze voor het eerst aan het eind van een lange wandeling door haar achterpoten gezakt toen ze terugkwam van een jaagpartij. Geen tekenen of uitingen van pijn... Ze zakte er gewoon door, bleef even versuft liggen en wist niet hoe ze op moest staan. We hebben haar even rust gegund en hebben met haar het laatste stuk naar de auto aan de lijn gelopen.
Op 20 april tijdens een wandeling moest Satoe nog even een paard opjagen en bij terugkomst - in volle galop - zagen we haar recht op ons afkomen, maar brak haar achterhand extreem uit naar rechts: haar achterhand leek bijna naast haar lijf te zitten. Het leek erop alsof ze voornamelijk met haar linkerachterpoot kracht zette en nauwelijks met haar rechterachterpoot wat dat "uitbreken" veroorzaakte. Toen ze uiteindelijk bij ons was, zakte ze weer door haar achterhand, te moe om weer op te staan. Na enige tijd rust weer aan de riem terug naar de auto.
Foto's van het uitbreken op 20 april j.l. (klik op de foto's voor een vergroting):
Op 22 april zijn we naar onze eigen dierenarts geweest die e.e.a. plaatst in de neurologische hoek en ons doorstuurt naar de Universiteitskliniek in Utrecht, waar we jammergenoeg pas voor 9 mei een afspraak hebben kunnen maken.
Op 29 april zijn we naar dierenarts Dijkshoorn in Zeist geweest voor HD-foto's. Deze afspraak was al eerder gemaakt i.v.m. een eventuele fokselectiekeuring. Dijkshoorn heeft ook rug- en nekfoto's gemaakt en bloed afgenomen. Op de foto's is niets afwijkends te zien; haar heupen zijn in ieder geval dik in orde!
Hij wil graag onderzoeken of het toch niet de ziekte van Lyme is of een virus of een ontsteking achter de hersenen. Uitslag daarvan krijgen we op 7 mei.
Daarnaast heeft hij haar goed bekeken en haar een dosis anabole steroïden gegeven om haar spierkracht te ondersteunen.
Ondertussen merken we dat de achteruitgang wat stagneert. Ze staat nu en dan wel wat wankel, maar redt zich er ogenschijnlijk prima mee. Wel is ze wat vermoeider en wandelingen worden daardoor wat ingekort.
Inleiding · April · Mei · Juni · Juli · Augustus · Filmpjes en linksMEI
7 Mei
Dijkshoorn laat ons weten dat het geen Lyme is en dat Satoe's bloed niets naars laat zien. Hij is wel benieuwd wat ze in Utrecht gaan vinden...
9 Mei
In Utrecht wordt door de neuroloog dr. Stassen de mogelijkheid van Wobbler uitgesloten na het maken van röntgenfoto's met contrastvloeistof van haar hals/nek. Het enige wat overblijft is leukoencephalomyelopathie (LEMP): een ziekte waarbij laten we zeggen de isolatie rond de zenuwbanen aangetast is zodat de communicatie tussen hersenen en b.v. spieren verstoord wordt. Deze vrij onbekende aandoening is pas 100% vast te stellen na het overlijden (biopsie zenuwen en ruggenmerg); de aandoeningen verslechteren naarmate de tijd verstrijkt en er is geen behandeling bekend.
Ook is er niets bekend m.b.t. over-erfelijkheid en zijn er geen prognoses bekend...
12 Mei
Het herstel na de onderzoeken en narcose op de 9de gaan erg traag... Satoe wil wel, maar is erg moe en zakt regelmatig door haar poten. Opstaan lukt soms niet dus helpen we haar daarbij door te ondersteunen of door haar heel enthousiast te roepen. We wandelen wel steeds meer, maar o.i. heeft ze duidelijk "weer een jas uitgedaan"...
Het gaat snel... veel te snel... We hopen echt dat Satoe op een goede manier leert omgaan met het feit dat haar poten of in de weg zitten of gewoon niet doen wat ze wil...
Wij zullen in ieder geval ons uiterste best doen Satoe het hondenleven te gunnen waar iedere jonge hond recht op heeft, al is het met veel vallen en opstaan!
14 mei
De narcose heeft ogenschijnlijk weer plaats gemaakt voor een stel pret-ogen en goede zin. Gisteren is er nog contact geweest met dr. Stassen en vandaag met dr. Dijkshoorn over wat nu te doen. Zodra we hieruit zijn (ontstekingsremmers, MRI, anabole steroïden, prikpil) zullen we dat hier vermelden.
Het lopen gaat redelijk tot goed... We lopen wel kortere stukken, maar zeker als ze voluit aan het rennen is lijkt er helemaal niets aan de hand. Bij een langzamere tred en stilstand zien we het dubbeltreden nog wel vaak en staat ze niet echt stabiel. Opstaan blijft moeilijk en vooral op niet horizontale stukken gaat ze nogal eens door haar achterhand. Massages lijken verlichting te geven en te helpen over de narcose heen te komen.
JUNI
14 juni
In ieder geval bedankt voor alle reacties m.b.t. Satoe's ziekte...
We komen er bijna niet aan toe om de info op het web te updaten, vanwege het vele werk. Toch hebben we nu even tijd vrijgemaakt om weer wat te schrijven....
Gelukkig is nog wel genoeg tijd om van Satoe te genieten!
De eerste schrik is er af en het lijkt er op dat ze redelijk met haar beperking leert om te gaan. Wel zien we dat ze zich op dit moment niet "leeftijd-gerelateerd" ontwikkelt. Helaas is ze angstiger aan het worden. Nu was ze altijd al een beetje een hondje van "achter moeders broekje" aan lopen, maar op dit moment gaat spelen met andere honden niet. Satoe probeert het wel en wil ook graag, maar honden kennen geen sociaal mensen-gedrag en vinden haar raar bewegen, dus afblaffen die hap!
Er is regelmatig contact met Wilma Kroon, Jannes, Corina van Maurik en ook Anita uit Zwitserland.
Gelukkig wordt onze openheid over het algemeen gewaardeerd. De puppen-kopers zijn ingelicht en ook de fokkers die Dao (de vader) hebben gebruikt zijn op de hoogte. Daarnaast natuurlijk de eigenaars en fokker van Dao zelf en alle andere betrokkenen die we konden bedenken.
De neurologe uit Utrecht probeert met zoveel mogelijk bloed van broers, zus en andere familieleden - en mogelijk in samenwerking met andere universiteitsklinieken - toch op zoek te gaan naar "Het Gen" wat deze ziekte veroorzaakt. Maar dit zal net als bij polyneuropatie een lange zoektocht worden, hoewel we natuurlijk hopen op een toevalstreffer.
Het zou heel fijn zijn om in de toekomst dit verdriet uit te kunnen sluiten voordat een dekking plaatsvindt!
En hoewel er natuurlijk nog te weinig bekend is m.b.t. overerfelijkheid, hebben we wel gevraagd aan de pup-eigenaaren van ons nest om hun honden niet voor de fok te gebruiken. Nu was maar één pupkoper dat van plan, maar toch ook daar een droom aan diggelen! Gelukkig is het wel het gezonde verstand wat de boventoon voert.
De zus van Satoe heeft dezelfde verschijnselen. Jammergenoeg lukte het vanwege de korte tijd niet om in te gaan op een door Universiteitskliniek Utrecht aangeboden versneld bezoek. Daarnaast was het voor de bazen van Knuffel na het zien van de filmpjes van Satoe vrijwel duidelijk dat het hier om vrijwel dezelfde aandoening ging. Ondertussen hebben ze wel hun eigen dierenarts bezocht. Het contact is gelukkig goed en we horen dat ook daar het verdriet groot is. Jammergenoeg hebben wij nog geen tijd gehad om ze te bezoeken en zelf naar Knuffel te kijken, maar dat staat wel op ons verlanglijstje.
De 4 broers gaan gelukkig nog helemaal goed, maar we houden ons hart vast...
De akties voor Satoe zelf zijn vooral gericht op het zo volledig mogelijk doorgaan met haar honden-leven. Voorlopig geen MRI omdat de narcose enorm nadelig voor haar kan zijn.
Wel is madam aan de prikpil omdat we de mogelijk korte periode die ze nog bij ons is niet willen verzieken met een zinloze loopsheid. Daarnaast zou ze tijdens haar loopsheid ook minder kunnen ravotten in het bos en zou het uitlaten in de buurt een nadelig effect hebben op haar toch al ver afgesleten teennagels!
Satoe vertoont wel een aantal nieuwe grappen... Zo komen tijdens het lopen wanneer ze wat vermoeider is of wanneer ze loopt te snuffelen regelmatig haar achterpoten tegen elkaar aan en zwemt ze jammergenoeg veel minder dan voorheen; echt onbevangen spelen en klooien met andere honden zien we helaas steeds minder. Daarentegen blijf je zien dat ze het naar haar zin heeft; zeker samen met Djoeka waarmee ze regelmatig heerlijk aan het rennen is en achter vogels, eenden en eekhoorns aanjaagt! Maar als ze weer thuis is en vooral na wat eten kan gelukzalig maar wel erg vermoeid uren slapen...
Ze heeft begin deze week een ontstekingsremmers-boost gehad, want stel je voor dat er nou toch iets (in het bloedonderzoek) over het hoofd is gezien! Maar neen, er is niets veranderd alleen heel veel drinken van de middelen en zo nu en dan 's nachts een plas in de gang. Gelukkig is dat nu weer over...
Ze slaapt veel maar dat is volgens ons logisch als je de hele dag je evenwicht moet zoeken, daar wordt je moe van. Buiten met de wandelingen kan ze goed meekomen. Haar nagels slijten wel erg ver dus gaan we schoenen kopen en lopen we zoveel mogelijk in het bos en op de Groene Weelde zodat ze nauwelijks over straat hoeft.
In plaats van schoenen zouden we liever een soort opzet-nagels vinden, zodat ze wel de optimale steun van haar eigen voetzool houd. Maar helaas ontbreekt ons hier de tijd om daarnaar op zoek te gaan...
En dwars door het continue gevoel van haast - want hoelang krijgen we nog? - proberen we er van uit te gaan dat er nog heel veel tijd is.
Satoe blijft vrolijk alleen soms iets banger, ze heeft geen pijn en heeft vaak gewoon haar oude vertrouwde klooikop op.
En in die pret-ogen willen we zolang mogelijk blijven kijken!
17 juni
't Gaat niet goed met Satoe... Tijdens een wandeling op de Weelde loopt ze al snel onstabiel te zwalken.
18 juni
Alleen een parkje en het bos; twee keer moeten rusten met Satoe op de gewone ronde.
19 juni
's Ochtends park en 's middags in het bos. Op de laatste 150 meter is ze 7 keer door de achterhand gezakt. Heel naar gezicht zo'n klooikop met een blik van "ja, maar ik moet daar nog heen en daar nog snuffelen", maar niet in de poten kunnen komen zonder hulp of motivatie. Toch bij de auto gekomen. Dichtbij parkeren als je alleen het bos in gaat en een deken of sjaal mee om Satoe eventueel te ondersteunen of als het echt moet om haar te dragen.
Vandaag gefilmd... Het is even heel moeilijk. Gesprekken met anderen helpen. ik ga morgen niet naar de ledenvergadering. Zocht ik eerder nog mijn plek bij de club; Satoe heeft hem voor me gevonden: de gehandicapten.
Lotgenoten zijn inderdaad fijn. Ervaringen kunnen delen met iemand die geen vriend hoeft te zijn maar wel begrijpt wat je meemaakt.
JULI
18 juli
We zijn weer thuis... Nog één dag werken in de Rai en dan is het voor eerst klaar. Han en ik kijken er allebij erg naar uit om meer tijd te hebben. Het Park was dit jaar extreem druk en is voorbij gevlogen. Gelukkig is Satoe nog bij ons. Ze gaat goed... Zojuist hebben we een hele ronde in het bos gelopen. Wonderlijk zoals het steeds wisselt.
Het lijkt wel dat nu wij er beter mee om kunnen gaan, zij dat ook doet. Tuurlijk zijn er de nodige valpartijen geweest en er zullen er zeker nog meer volgen, maar ze heeft om leren gaan met haar rare poten. Haar hakken klakken vaker tegen elkaar en soms zitten haar achterpoten echt goed in de knoop. Soms lukt draven niet en een andere keer galopperen... Maar over het algemeen past ze haar gang aan aan de (on)mogelijkheden van dat moment.
Afgelopen dinsdag ben ik bij Knuf geweest omdat het daar in tegenstelling tot Satoe heel slecht mee gaat. Ze was vrolijk en enthousiast dat Satoe er was. Maar dat had wel tot gevolg dat ze zo druk werd dat ze echt om de 10 passen viel. Haar lijf zwaait ook veel ongecontroleerder alle kanten op. Marie-Louise heeft de afgelopen week 3x Knuf uit het bos en van de straat af moeten dragen nadat ze echt niet meer op stond; daar word je wanhopig van. Bij het weg gaan toch een heel raar gevoel dat dit de laatste keer was dat ik Knuf zag. Maar honden zoals ze zijn gaan geheel niet mee in dit soort sentiment. Donderdag heb ik eindelijk Qurine Stassen (neurologe Universiteitskliniek Utrecht) aan de lijn gehad met alle vragen over autoptie/sectie. Gelijk daarna de info doorgegeven aan de baasjes van Knuffel. Blijft een absurd gesprek, maar moet gevoerd worden.
AUGUSTUS
5 augustus
Wilma Kroon heeft ons geattendeerd op een artikel over Raya, een Duitse Leonberger met LEM-achtige verschijnselen.
De foto van de poot die er bij staat kon van Satoe zijn. Als het hier om een vorm van LEM(P) gaat, dan verbaast het ons dat daar niemand aan heeft gedacht. Maar op het eind wordt er wel verwezen naar een bij Rotweilers bekende ziekte. Ondertussen doen we ons uiterste best om het artikel vertaald te krijgen...
Hoe gaat het hier ondertussen? Satoe heeft onze drukte overleeft. We hebben elkaar afgewisseld tijdens het werk waardoor de honden over het algemeen maar een paar uur in de avond alleen waren.
De schoenen die we via het internet hadden besteld bieden voor Satoe geen oplossing: "one size fits all" gaat voor haar niet op! Hoewel we nog met veel plezier en Djoeka als voorbeeld hebben geprobeerd was het onmogelijk om twee stappen te doen met die dingen.
In de auto springen gaat niet meer, dus hebben we inmiddels een ietwat zware loopplank waar Satoe wat bibbering over omhoog geholpen kan worden. Het gaat niet erg makkelijk maar het spaart de rug bij het er in tillen. Er uitspringen kan ze gelukkig nog wel. Hoewel we haar nu wel leren om ook via de plank uit de auto te gaan voor als dat straks nodig is. Ook moeten we haar vaker weer op de poten helpen. Het comando "even helpen" begrijpt ze goed. Als ze is omgevallen zijn haar achterpoten erg stijf. Maar met een hand onder haar buik en een onder haar kont is ze makkelijk weer overeind te helpen. Dan even de rug en poten masseren en in de goede stand en richting zetten. Ze hijst zelf haar voorhand omhoog en laat zich rustig helpen. Met name 's avonds is dit meer nodig in huis en overdag eigenlijk alleen in het bos. Heel soms maakt ze gebruik van onze hulp door te piepen en op het moment dat we haar overeind zullen helpen gaat ze lekker lopen klooien en in handen bijten.
We laten de laatste maand de honden ook 's nachts vrij op de benedenverdieping en in de tuin. Dus niet meer in de hal achter het kinderhekje. De vloer in de hal is wel de koelste van het huis (granito) maar ook erg glad. Dus geven we ze nu zelf de keus waar ze het beste liggen. Niet op de bank natuurlijk, die is voor ons en die maken we ontoegankelijk met een tafeltje.
De afgelopen dagen met die hitte waren duidelijk moeilijker voor haar. En met het wandelen hebben we ons toch een paar keer echt goed vergist. Ze loopt dan aan het begin van de wandeling - op haar manier erg goed - waardoor we ons makkelijk laten verleiden om een grotere ronde te maken. Dat had een week geleden tot wel 18 keer weer op de poten zetten als gevolg. Nu het koeler is gaat het gelukkig weer beter. Haar gang verandert wel. Galopperen gaat haast niet meer omdat ze beide achterpoten tegelijk opgooit. Vaak komen die dan met elkaar in de knoop. Voor heeft ze een steeds stijvere gang maar op één of andere manier lijkt dit haar te helpen tegen het dubbeltreden. Dat gebeurt met de voorpoten eigenlijk alleen maar als ze heel druk snuffelt. En heel af en toe in de haast om snel ergens bij te komen. En als dat in de vaart gebeurt dan ligt ze wel eens plat op d'r snuit.
Met alles wat ze nog wel kan en doet, vergeet je zo snel dat het nog maar vier maanden geleden is, dat ze alle bosjes afstruinde en vreselijk hard kon rennen. Alleen tegen je opspringen en op bomen klimmen zoals Djoeka kan heeft ze nooit gedaan.
Wel vragen we ons steeds meer af hoe vaak je een hond kan optillen. Wat is voor een hond nog een hondenleven?
Het zijn geen makkelijke vragen maar omdat we weten dat er geen behandeling mogelijk is, proberen we wel reëel en duidelijk hier over te zijn. Nu gelukkig nog niet.
Het lukt nog steeds om ± 3 kwartier te lopen hoewel dit ook voor een deel gevuld wordt met poedelen. Op zich voor een Leonberger een beetje rare bezigheid, maar Satoe vind het heerlijk om gewoon in het water te staan en een beetje rond te poedelen. Ze heeft dan geen last van haar gewicht en dubbeltreden is onder water ook geen probleem. Wel is het een nadeel, dat ze zich niet meer kan uitschudden, wat zeker met de hoge luchtvochtigheid van de afgelopen tijd een permanent natte hond geeft. Mede daarom en omdat we optimistisch zijn hebben we een stuk vloerbedekking van iets zwaardere kwatiteit in huis neergelegd voor een betere grip en het vorige vod weggedaan. Ook drogen we haar nu beter af, waarbij ze natuurlijk wel met de natte kant tegen je aan komt leunen anders valt ze om. Het weegt allemaal op tegen de pret en lol die ze nog zichtbaar heeft. Hoewel we soms ook denken dat ze puur op trouw en wilskracht mee komt.
Triester zijn de berichten over Knuffel.
Afgelopen woensdag 6 augustus hebben ze Knuf in laten slapen in Utrecht en is ze daar gebleven voor nader onderzoek.
Zij hebben met alle liefde voor de hond gedaan wat ze kunnen en hun keus kunnen we alleen maar respekteren.
We zijn blij dat Jan en Marie-Louise hebben besloten om Knuffel voor autopsie aan te bieden. Helaas is de neuroloog dr. Stassen op vakantie, maar het is de interne afdeling gelukt om contact met haar te maken, waardoor duidelijk bekend is waar bij autopsie op gelet moet worden.
Ook voor de bazen van Knuf geldt dat ze dit doen in het kader van het onderzoek naar het erfelijk gen wat LEM(P) doorgeeft. Je hebt wetenschappelijk gezien, niets aan een DNA-onderzoek als je de gegevens niet kan ondersteunen met een bewezen geval. En als er geen sectie is gedaan blijven onze honden benoemd als "vermoedelijke lijders aan LEM(P)"
Teruglezend is het verschil tussen Satoe begin april en nu, 4 maanden later, enorm...
Satoe's gangwerk is duidelijk veranderd. Haar achterhand is over algemeen erg laag, ze is veel behoedzamer in haar bewegingen en het wenden "overvalt" haar: ze draait haar kop wel de goede kant op, maar de rest van het lijf valt er zo'n beetje achteraan!
Ook komt het dubbeltreden en struikelen over haar eigen achterpoten steeds vaker voor. We proberen zo min mogelijk op steen te lopen, maar op gras treedt ze vaker dubbel vanwege de oneffen ondergrond.
Satoe neemt nauwelijks meer initiatief om te spelen met andere honden. Zelfs het spelen met Djoeka - wat enkele weken terug nog vaste prik was na het avondeten - komt nauwelijks meer voor. Maar als het dan wel gebeurt is Djoeka's opstelling hartverwarmend: ze speelt voornamelijk liggend en houdt zo veel rekening met Satoe!
Alles kost haar duidelijk veel meer energie: ze slaapt meer en hijgt veel vaker. Eigenlijk zijn het voornamelijk eten-gerelateerde prikkekls die ervoor zorgen dat ze zelf opstaat; ook in huis moeten we haar steeds vaker helpen...
Afgelopen maandag 4 augustus zagen we voor het eerst dat de middelste twee nagels aan haar voorpoten zo ver waren afgesleten dat ze gingen bloeden. Goede schoenen of kunstnagels hebben we nog steeds niet gevonden dus proberen we haar poten nu maar te beschermen met sokken, waar ze dan ook - afhankelijk van de kleur - trots mee loopt rond te paraderen.
Enkele malen heeft Anouk (BSR) Satoe behandeld en Satoe liep daardoor onmiskenbaar enekel dagen beter en zekerder, maar twee keer per week een behandeling is ook niet reëel...!
Ondanks dat we nog steeds elke keer smelten wanneer we die vrolijke hondensnuit zien, is het ons ook duidelijk, dat dit geen maanden meer kan gaan duren... Eerlijkgezegd willen we over het wanneer nog niet nadenken...
Inleiding · April · Mei · Juni · Juli · Augustus · Filmpjes en linksFILMPJES EN LINKS
Enkele fimpjes:
6 augustus 2008: Video (62 Mb WMV-bestand)>>> Klik hier om het fragment te downloaden <<<
